Όλη η τέχνη χαρακτηρίζεται από υποκειμενικότητα και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις προσωπικές προτιμήσεις. Το έργο του Μαουρίτσιο Κατελάν, «The Comedian» [Ο Κωμικός], που παρουσιάστηκε το 2019 και συνίσταται σε μια ώριμη μπανάνα κολλημένη στον τοίχο με ταινία duct tape, προκάλεσε αίσθηση. Η πώληση του έργου για $120.000 κατέστησε το φιλότεχνο κοινό έκπληκτο και τους λιγότερο μυημένους να αναρωτιούνται για την αξία της σύγχρονης τέχνης.

Εντούτοις, η κατάσταση έγινε ακόμα πιο περίπλοκη όταν μια δεύτερη μπανάνα, κολλημένη επίσης με κολλητική ταινία, πουλήθηκε για το ίδιο ποσό. Αυτές οι περιπτώσεις οδήγησαν πολλούς να νιώσουν ότι έχουν εξαπατηθεί, καθώς αναρωτιούνται πώς μπορεί να πληρώσει κανείς τόσα χρήματα για κάτι που τελικά θα σαπίσει.

Ο οίκος Sotheby’s ανακοίνωσε ότι θα διαθέσει την εμβληματική μπανάνα σε δημοπρασία για ποσό που εκτιμάται μεταξύ 1 και 1,5 εκατομμυρίων δολαρίων. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι κάθε αγορά του «Comedian» συνοδεύεται από πιστοποιητικό γνησιότητας που προσδιορίζει ότι ούτε η μπανάνα ούτε η κολλητική ταινία αποτελούν μέρος της πώλησης. Η πραγματική αξία της αγοράς στην πραγματικότητα αφορά την «ιδέα» πίσω από το έργο.

Η έννοια του παραλογισμού στην τέχνη δεν είναι καινούργια. Το έργο του Μαρσέλ Ντυσάν, «Fountain» [σιντριβάνι], το οποίο ήταν ένα αναποδογυρισμένο ουρητήριο, λειτουργεί ως πρόδρομος για το έργο του Κατελάν. Σε μια παρόμοια κατεύθυνση, ο Sotheby’s αναφέρει και άλλες περιπτώσεις που υπογραμμίζουν την αξία της ενοιολογικής τέχνης, όπως το «Erased de Kooning» του Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ και το «Love is in the Bin» του Banksy.

Μια αξιοσημείωτη στιγμή ήταν όταν ο καλλιτέχνης performance Ντέιβιντ Ντατούνα έφαγε την μπανάνα κατά τη διάρκεια της έκθεσης, προκλητικός τόσο ως προς την τέχνη όσο και ως προς την αξία της. Ο ίδιος δήλωσε μέσω Instagram ότι η ενέργειά του ήταν μια «Art performance» και ότι αγαπά τα έργα του Κατελάν. Με το ερώτημά του αν η μπανάνα μπορεί να θεωρηθεί η ίδια έργο τέχνης, τόνισε την αμφισημία που περιβάλλει την εννοιολογική τέχνη.

Το ερώτημα που προκύπτει είναι αν είναι δυνατή η νομική προστασία της ιδέας πίσω από ένα τέτοιο έργο. Αν κάποιος προσπαθήσει να αναπαραγάγει την μπανάνα σε έναν τοίχο χωρίς να αναφέρει τον Κατελάν, θα αντιμετωπίσει νομικές συνέπειες; Μια τέτοια περίπτωση μπορεί να προκαλέσει ενδιαφέρον στη νομική κοινότητα και να γεννήσει συζητήσεις σχετικά με την ανθρώπινη αντίληψη για την τέχνη και την αξία της.

Στο τέλος, ίσως το έργο του Κατελάν να υποδηλώνει ότι η σύγχρονη τέχνη είναι μια παραπομπή στο παραμύθι «Τα νέα ρούχα του βασιλιά», όπου οι πλούσιοι πείθονται να επενδύσουν μεγάλα ποσά σε κάτι φαινομενικά ανύπαρκτο.

Πηγή: tanea.gr