Μία από τις πιο καθοριστικές εφευρέσεις στην ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού, ο τροχός, επηρέασε ριζικά πολλές πτυχές της ανθρώπινης ζωής, από τη μετακίνηση έως την αγγειοπλαστική. Η χρήση του χρονολογείται περίπου 6.000 χρόνια πριν, όμως η ακριβής προέλευσή του παραμένει αβέβαιη.

Αρχαιολογικά ευρήματα από την Εποχή του Χαλκού (περίπου 5.000 με 3.000 π.Χ.) επιβεβαιώνουν τη διάδοση τροχών και τροχοφόρων οχημάτων σε διάφορες περιοχές, όπως η Ευρώπη, η Ασία και η βορειοανατολική Αφρική. Οι ανακαλύψεις περιλαμβάνουν τοιχογραφίες με άρματα, παιδικά παιχνίδια, καθώς και άμαξες που τοποθετούνταν στους τάφους των ιδιοκτητών τους, όπως και αναφορές σε ιστορικά κείμενα. Ωστόσο, η ταχύτητα υιοθέτησης του τροχού δημιουργεί απορίες για το πού και το πότε ακριβώς εφευρέθηκε, γεγονός που οδηγεί στην υποψία ότι μπορεί να έχει αναπτυχθεί σε διάφορους πολιτισμούς ανεξάρτητα.

Τρεις κύριες θεωρίες προτείνουν διαφορετικές περιοχές και χρονολογίες για την εφεύρεση του τροχού. Στη μία θεωρία, αναφέρεται ότι ο τροχός προήλθε στη Μεσοποταμία γύρω στο 4000 π.Χ., ενώ μια δεύτερη τοποθετεί την εφεύρεση στις ακτές της βορειοανατολικής Τουρκίας γύρω στο 3800 π.Χ. Μια τρίτη εκδοχή προέρχεται από τον ιστορικό Ρίτσαρντ Μπούλιετ, ο οποίος υποθέτει ότι ο τροχός αναπτύχθηκε στα Καρπάθια Όρη μεταξύ 4000 και 3500 π.Χ., υποστηρίζοντας ότι οι τροχοί επέτρεπαν στους μεταλλωρύχους να εξορύσσουν χαλκό από μεγαλύτερα βάθη.

Μια νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση Royal Society Open Science, διευκρινίζει τη διαδικασία μέσω της οποίας εξελίχθηκε ο τροχός. Οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι απαιτήθηκαν τρία διακριτά στάδια για την ανάπτυξή του. Καταρχάς, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν κυλινδρικούς πασσάλους για να μετακινούν βαριά φορτία, πασχίζοντας να μεταφέρουν τους πασσάλους από το πίσω μέρος στο μπροστινό του φορτίου. Στη συνέχεια, αναπτύχθηκε η πρωτοπορία των βαγονιών με εσοχές στο κάτω μέρος τους για την υποδοχή των πασσάλων, εξαλείφοντας την ανάγκη για συχνές μεταφορές τους. Τέλος, οι τροχοί που περιστρέφονταν μαζί με τον άξονα προσέφεραν περισσότερη ευκολία, επιτρέποντας στα οχήματα να ξεπερνούν εμπόδια.

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η υπολογιστική ανάλυση της μελέτης δείχνει ότι αυτές οι καινοτομίες είχαν θετική επίδραση στην ενεργειακή αποδοτικότητα της μεταφοράς φορτίων. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η εξέλιξη του τροχού δεν περιορίστηκε στην Εποχή του Χαλκού, καθώς καινοτομίες όπως το ρουλεμάν το 1869 οδήγησαν σε σημαντικές εξελίξεις στην αυτοκίνηση και τη βιομηχανία.

Πηγή: tanea.gr