Στις 28 Οκτωβρίου 1940, οι κάτοικοι της Αθήνας ξύπνησαν με την είδηση του πολέμου. Οι σειρήνες της αντιαεροπορικής άμυνας αντήχησαν στην πόλη, ξεσηκώνοντας τους ανθρώπους από τον ύπνο τους. Αντί να επικρατήσει ταραχή, στα πρόσωπα των ανθρώπων φανέρωνε μια διάθεση ευφορίας και ανακούφισης. Μια αίσθηση πως το έθνος, που είχε κοιμηθεί άλλη μια νύχτα, είχε ξυπνήσει μετασχηματισμένο, όπως αν ήταν κρυμμένα νιάτα που βγήκαν στην επιφάνεια. Η φράση «Πόλεμος! Οι Ιταλοί εισβάλλουν» γινόταν προσκλητήριο σε ξεφάντωμα, γεμίζοντας την καρδιά με περηφάνια και φιλότιμο.

Ο Γιώργος Σεφέρης οραματίστηκε την ημέρα: ξύπνησε από το τηλέφωνο που του ανακοίνωσε την κήρυξη του πολέμου. «Κοιμήθηκα δύο το πρωί… και στις τρεις και μισή μια φωνή μέσα από το τηλέφωνο με ξύπνησε: “Έχουμε πόλεμο”. Τίποτε άλλο, ο κόσμος είχε αλλάξει». Μετά την επιβεβαίωση της κατάστασης, έδωσε οδηγίες να σταματήσουν τα τηλεγραφήματα των Γερμανών και κατέβηκε στους δρόμους για να δει τις αντιδράσεις του κόσμου. Από την άλλη, ο Γιώργος Θεοτοκάς καταγράφει τη στιγμή που ξυπνούσε με τις καμπάνες που σημαίνουν την κήρυξη του πολέμου: «Ο ωραιότατος καιρός, οι καμπανοκρουσίες… προσδίδουν στην ημέρα μια όψη εορτάσιμη». Οι στρατιώτες, καθώς φεύγουν, μοιάζουν να ξεκινούν για μια ευχάριστη εκδρομή, ανεξάρτητα από την πραγματικότητα που τους περιβάλλει.

Η πρωινή ατμόσφαιρα της 28ης Οκτωβρίου, από την άλλη, αποτυπώνεται στην περιγραφή του Αγγέλου Τερζάκη: «Εξω ξημέρωνε η 28η Οκτωβρίου… Ο ουρανός ήταν πεντακάθαρος, οι άνθρωποι ξυπνούσαν ξαφνιασμένοι, αναρωτώντας τι συμβαίνει». Οι δρόμοι, αν και έρημοι, γέμισαν γρήγορα από ανθρώπους που έτρεχαν να πληροφορηθούν, με μια αίσθηση αναστάτωσης και ανυπομονησίας.

Στην τελική ανάλυση, η ημέρα αυτή δεν έγινε απλά μια μαύρη αναμνήση αλλά μια στιγμή ενότητας και περηφάνιας για τους Έλληνες, που, μπροστά στον κίνδυνο, ενώθηκαν για να προστατεύσουν την πατρίδα τους. Πηγή: tanea.gr